با شیوع ویروس کرونا در کشور و تعطیلی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی سراسر کشور از اسفند ۹۸، طولانی شدن بازه زمانی تعطیلی نیز وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را بر آن داشت تا برای جبران عقب افتادگی تحصیلی و ادامه تحصیل دانشجویان از "آموزش مجازی" یا همان غیر حضوری استفاده کنند.

با توجه به این‌که آموزش از راه دور تجربه‌ای جدید برای نظام آموزش عالی کشور به حساب می‌آمد، آموزش مجازی دانشجویان در زمان شیوع کرونا با همه کم و کاستی‌ها آغاز شد اما رفته‌رفته، با طولانی شدن دوره بیماری کرونا و مشخص نبودن زمان فروکش آن، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی نیز تمام تلاش خود را به کار گرفتند تا سامانه‌های آموزش مجازی دانشجویان را ارتقا دهند. همچنین با توجه به هزینه بر بودن استفاده از سامانه‌ها، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، اینترنت مصرفی دانشجویان را رایگان اعلام کرد اما همچنان برخی دانشجویان با مشکلاتی در زمینه آموزش و برگزاری امتحانات به صورت مجازی مواجه‌اند.

خبرنگار ایسنا برای شنیدن نظرات دانشجویان در خصوص کیفیت و نحوه برگزاری امتحانات غیرحضوری به سراغ چند دانشجو رفته است که در ادامه می‌خوانید.

*درس‌های کارگاهی را نمی‌توان با ارسال چند فایل آموزش داد

به گزارش ایسنا، محمد، دانشجو دوره کارشناسی دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول در این خصوص، گفت: این ترم امتحان ۶ درس به صورت مجازی برگزار می‌شوند که یک درس عملی هم داریم که استاد در طول ترم هیچ تدریسی از آن انجام نمی‌داد اما با مشخص شدن زمان امتحانات، سعی در برگزاری امتحان این درس دارد، در حالی‌که درس ناتمام مانده و تنها در روزهای پایانی مانده به برگزاری امتحانات، ۱۰ فایل درسی حجیم را به صورت فشرده برای دانشجویان ارسال کرده، اما واقعا درس‌های عملی و کارگاهی را نمی‌توان با ارسال چند فایل درسی آموزش داد.

وی با بیان این‌که امتحانات این ترم نسبت به ترم‌های گذشته سخت‌تر بوده است، ادامه داد: امتحانات تستی - تشریحی هستند و برخی اساتید برای اطمینان از این‌که دانشجو "خود" پاسخ سوالات را داده باشد، به صورت تصویری با هر دانشجو تماس می‌گیرند و دوباره به صورت شفاهی سوال می‌پرسند. زمان تعیین شده برای پاسخ به هر سوال نسبتا مناسب است اما سامانه برگزاری امتحانات سرعت کمی دارد  و امکان قطع شدن اینترنت نیز وجود دارد، که این نیز استرس دانشجو را چند برابر می‌کند.

این دانشجو در پایان گفت: از اساتید می‌خواهم با توجه به شرایط پیش آمده، دانشجویان را درک کنند و  بیش از حد سختگیری نکنند. با توجه به این‌که برگزاری امتحانات به صورت مجازی تجربه جدیدی است، دانشجویان در این ترم فشار روانی زیادی تحمل کرده‌اند.

*وجود کم‌ و کاستی‌ در برگزاری امتحانات مجازی

به گزارش ایسنا، همچنین امیرحسین، دانشجو دوره دکتری عمومی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، در خصوص کیفیت و نحوه برگزاری امتحانات مجازی، اظهار کرد: تاکنون ۲ امتحان به صورت مجازی برگزار شده و خوشبختانه مشکلی در سامانه وجود نداشته است. به طور کلی سامانه برگزاری امتحانات دانشگاه به خوبی کار می‌کند اما در یکی از امتحانات با مشکل ثبت سوالات در سامانه مواجه شدیم که  استاد مربوطه همکاری کرد و امتحان دوباره برای دانشجویانی که با مشکل مواجه شده بودند، برگزار شد .

وی افزود: برای امتحانات تخصصی ظاهرا برای هر سوال قرار است، ۴۵ ثانیه در نظر گرفته شود که به نظر می‌آید کافی نباشد. امتحانات به صورت تستی - تشریحی هستند اما امتحانات تخصصی پایانی به صورت کاملا تستی برگزار می‌شوند. تنها مشکل این است که برای امتحانات پایانی سامانه‌ای در نظر گرفته شده  که دانشجو تنها یک‌بار می‌تواند سوال را در زمان تعیین شده مرور کند و پاسخ بدهد. در نتیجه امکان بازگشت به سوال قبلی و بازبینی سوال امکان پذیر نخواهد بود و در این‌صورت نیز مدیریت زمان برای دانشجو سخت‌تر می‌شود.

این دانشجو در پایان، گفت: بهترین راه برای وضعیت کنونی برگزاری مجازی امتحانات است اما کم و کاستی‌هایی نیز در این زمینه وجود دارد که باید رفع شوند.

*نبود تفاوت زیاد میان امتحانات مجازی و حضوری

به گزارش ایسنا، شقایق، دانشجو دوره کارشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به این‌که امتحانات این ترم نیز مانند ترم‌های گذشتهاست و تفاوت زیادی میان امتحانات مجازی و حضوری وجود ندارد، گفت:‌ خوشبختانه اساتید تا حدودی ساعت برگزاری امتحان را با توجه به شرایط و سرعت اینترنت به دانشجویان سپرده‌اند که معمولا امتحانات ساعت ۴ تا ۶ بعدازظهر برگزار می‌شوند. همچنین زمان در نظر گرفته شده برای پاسخگویی به سوالات مناسب است و برای ۲ امتحانی که تاکنون برگزار شده‌اند، ۲ زمان یک ساعته و ۴۵ دقیقه‌ای در نظر گرفته شد.

*کاهش سرعت سامانه امتحانات و استرس دانشجویان

به گزارش ایسنا، همچنین سعیده، دانشجو کارشناسی دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر با بیان این‌که گاهی با سامانه دانشگاه به مشکل برمی‌خوریم، گفت: امتحان ۵ درس قرار است به صورت مجازی برگزار شوند که تا امروز امتحان ۲ درس برگزار شده است اما  گاهی اوقات سرعت سامانه دانشگاه کاهش می‌یابد و همین موضوع باعث ایجاد استرس در دانشجو می‌شود. خوشبحتانه برخی اساتید به جای برگزاری امتحان، فعالیت‌های پژوهشی و تکالیف درسی در طول ترم را مدنظر قرار داده و نمره پایانی دانشجو را بر این اساس وارد می‌کنند.

*زمان برگزاری امتحان مجازی بر عهده دانشجویان نباشد

به گزارش ایسنا، نازنین، دانشجو دوره کارشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز نیز در این باره عنوان کرد: یکی از امتحانات باید سر ساعت ۱۰ شب شروع می‌شد ولی به دلیلی نامشخص ۱۰ و ۱۰ دقیقه شروع شد و در نتیجه ما فقط ۵ دقیقه برای جواب دادن به سوالات وقت داشتیم. متاسفانه اساتید انتخاب زمان برگزاری امتحان را بر عهده دانشجویان قرار می‌دهند. به عنوان مثال دانشجویان زمان برگزاری امتحان را ساعت ۱۰ تعیین می‌کنند که  زمان مناسبی نیست زیرا تا ساعت ۱۰ شب انرژی برای  فکر کردن و پاسخ دادن به سوالات باقی نمی‌ماند.

این دانشجو ادامه می‌دهد: با توجه به سرعت کم و قطع و وصلی‌های مداوم اینترنت و ضعیف بودن سایت‌هایی که دانشگاه برای آموزش آنلاین در نظر گرفته است، برای کیفیت بهتر باید از لپ‌تاپ یا کامپیوتر استفاده کنیم و دانشجویانی که از این طریق وارد سایت می‌شدند، بهتر آموزش می‌دیدند.

وی ادامه داد:  نکته دیگر عدم امکان ارتباط با استاد بود؛ مثلا در سایت lms گفته بودند که هر استادی باید بستر لازم برای ارتباط با دانشجو را ایجاد کند تا دانشجو تکالیفش را مستقیم و زیر نظر دانشگاه ارسال کند تا اگر روزی استاد به دانشجو اعلام کند که تکلیفی دریافت نکرده و از دانشجو نمره کم کند، دانشگاه بتواند موضوع را پیگیری کند. به طور مثال خود من، نمره امتحان میان ترم اندیشه ۲ را از پنج نمره، چهار و از 10 نمره امتحان پایانی نیز نمره ۸ و نیم را گرفتم و به جای گذراندن دوره ۸ ساعته و گرفتن گواهی از سایت نهاد، ۲۳ ساعت دوره آموزش مجازی را گذراندم اما استاد درس مربوطه از ۲۰ نمره، در کارنامه موقت، نمره ۱۵ را وارد کرده بود و به نماینده‌ای که خود استاد معرفی کرده بود نیز اطلاع دادم اما اقدامی صورت نگرفت و مجبور شدم به دانشگاه مراجعه کنم. 

*ایجاد مشکل در ثبت سوالات در حین امتحان

به گزارش ایسنا، همچنین سحر، دانشجو دوره دکتری عمومی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز،اظهار کرد: ما تاکنون ۲ امتحان به صورت مجازی داشته‌ایم که گاهی در ثبت سوالات مشکل ایجاد می‌شود و در نتیجه باعث مردودی و تمام شدن زمان امتحان می‌شود. سامانه سوالات را یکی یکی و به ترتیب نشان می‌دهد و پس از پاسخ دادن، امکان بازگشت به سوال قبلی و بازبینی مجدد وجود ندارد. ظاهرا در سامانه جدید که قرار است برای امتحانات تخصصی در نظر گرفته شود، برای همه سوالات با هر سطحی از سختی و آسانی زمان مشخص ۴۵ ثانیه‌ای در نظر گرفته شده است.

به گزارش ایسنا، بر اساس آمار وزارت علوم، تعداد دانشجویانی که سال گذشته آموزش الکترونیکی دیده‌اند، تنها نیم درصد بود اما بر اساس آخرین آمار در سال جاری، حدود ۹۲ درصد دانشجویان تحت پوشش آموزش الکترونیکی هستند. همچنین با توجه به پیش‌بینی پیک کرونا و افزایش موارد ابتلا به بیماری کووید - ۱۹ در پاییز و زمستان سال جاری به منظور کاهش تاثیرگذاری کرونا بر سیستم آموزش کشور بنا بر اعلام ریاست جمهوری، آغاز سال تحصیلی آینده دانشگاه‌ها، مراکز آموزشی و مدارس از نیمه شهریور خواهد بود.

همچنین معاون آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز اعلام کرده است، آموزش الکترونیکی استمرار خواهد داشت و دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور نیمه شهریور را معیار زمانی قرار داده و می‌توانند فعالیت‌های آموزشی خود را آغاز کنند. بر این اساس نیز با توجه به تجربه به دست آمده از آموزش مجازی در چند ماه اخیر، مدت زمان ۲ ماهه باقی مانده تا آغاز سال تحصیلی جدید، فرصت مناسبی است تا دانشگاه‌ها نسبت به ارتقای سامانه‌های آموزش مجازی و رفع مشکلات آموزش از راه دور اقدام کنند.